Celem restrukturyzacji jest uniknięcie upadłości i naprawa sytuacji ekonomicznej przedsiębiorcy. Postępowanie restrukturyzacyjne niesie ze sobą wiele korzyści, które można określić jako doraźne. W ich zakres wchodzi m. in. wstrzymanie postepowań egzekucyjnych, wstrzymanie płatności rat kredytowych oraz innych zobowiązań czy też ochrona kluczowych dla dłużnika umów handlowych. Postępowanie restrukturyzacyjne ma jednak za zadanie nie tylko ugasić pożar w przedsiębiorstwie, ale także sprawić, że nigdy więcej już nie wybuchnie. Dlatego też w ramach postępowania wprowadza się szereg zindywidualizowanych środków restrukturyzacyjnych, czyli działań mających na celu poprawę funkcjonowania przedsiębiorstwa w przyszłości.
ZNALEŹĆ ŹRÓDŁO PROBLEMU
Należy pamiętać, iż problemy z regulowaniem zobowiązań względem wierzycieli są objawem, nie zaś przyczyną kryzysu. Aby prawidłowo dobrać działania naprawcze, niezbędne jest prawidłowe zdiagnozowanie źródła problemów finansowych przedsiębiorcy. Przyczyn tych można upatrywać w czynnikach zewnętrznych, bądź też wewnętrznych przedsiębiorcy. Do przyczyn zewnętrznych, a wiec niezależnych od przedsiębiorcy, zaliczyć można chociażby negatywne zmiany na rynku (np. spadek popytu na dane produkty/usługi), czy też niską koniunkturę gospodarczą. Przykładem przyczyn zewnętrznych kryzysu wielu przedsiębiorców jest także pandemia wirusa COVID. Przyczyny wewnętrzne, a więc te leżące po stronie przedsiębiorcy, to zaś błędy i niedociągnięcia, których dopuścił się sam przedsiębiorca. Będą to więc np. nietrafione inwestycje, źle dobrana oferta sprzedażowa czy też niewłaściwa struktura zatrudnienia. W praktyce sytuacja, w której o złej sytuacji finansowej przedsiębiorcy decydują wyłącznie czynniki jednego rodzaju nie występuje często. Zazwyczaj mamy do czynienia z szeregiem przyczyn, z których niektóre określić należy jako wewnętrzne, inne zaś jako zewnętrzne.
RODZAJE ŚRODKÓW RESTRUKTURYZACYJNYCH
Wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego daje dłużnikowi ochronę umożliwiającą opanowanie kryzysowej sytuacji. Ponadto na skutek zawartego z wierzycielami układu, wysokość zadłużenia oraz zasady jego spłaty ustalane zostają w sposób korzystniejszy dla dłużnika. Docelowym zadaniem restrukturyzacji jest jednak sprawienie, że kłopoty finansowe już nie powrócą. Kiedy uda się zdiagnozować źródła kryzysu, należy więc zaplanować odpowiednie zmiany. Z uwagi na fakt, że w odniesieniu do każdej konkretnej sprawy przyczyny kryzysu finansowego będą odmienne, w zasadzie nie występują uniwersalne środki restrukturyzacyjne. Poniżej wspominamy jednak te najbardziej powszechne:
1. Zmiany z zakresu organizacji wewnętrznej;
Bardzo częstą przyczyną kłopotów finansowych jest niewłaściwa organizacja przedsiębiorstwa. W ramach środków restrukturyzacyjnych można więc wymienić usprawnienie zarządzania poprzez m. in. zmianę zakresu kompetencji poszczególnych osób, doskonalenie kadr, wydzielenie komórek organizacyjnych (działów), usprawnienie pracy czy też poprawę komunikacji wewnątrz przedsiębiorstwa. Często stosowanym środkiem restrukturyzacyjnym jest także redukcja zatrudnienia. Nierzadko bowiem ilość zatrudnianych pracowników nie odzwierciedla rzeczywistego zapotrzebowania na ich pracę.
2. Wprowadzenie przejrzystości finansowej;
Zdarza się, iż na skutek niewłaściwej ewidencji i rachunkowości przedsiębiorca nie kontroluje w pełni swojej sytuacji finansowej. Środkami restrukturyzacyjnymi z tego obszaru może więc być wprowadzenie zmiany systemu ewidencji kosztów operacyjnych, zmodyfikowanie metod kalkulacji kosztów czy też wprowadzenie systemu budżetowania osobnych projektów.
3. Zmiana/modyfikacja profilu działalności;
W przypadku występowania kryzysu z przyczyn zewnętrznych, koniecznym może okazać się modyfikacja, bądź zmiana profilu działalności. Może ona polegać chociażby na wprowadzeniu dodatkowego filaru przedsiębiorstwa (rozpoczęciu świadczenia dodatkowych usług), zmniejszeniu skali działalności, poszerzeniu portfela sprzedażowego o nowe wyroby i nowych odbiorców, czy też zmianie sposobu dystrybucji/sprzedaży oferowanych produktów.
4. Zmiany z zakresu majątku trwałego;
W zakres tych środków restrukturyzacyjnych wchodzi m. in. sprzedaż zbędnych składników majątku czy też zmiana modelu korzystania z urządzeń i sprzętów. Przykładem jest tu rezygnacja z prowadzenia sprzedaży stacjonarnej na rzecz sprzedaży internetowej, czy też zdecydowanie się na zakup komponentów zamiast wytwarzania ich samemu.
PODSUMOWANIE
Co oczywiste, wspomniane środki restrukturyzacyjne opisują jedynie niewielki ułamek możliwych działań dłużnika. Dobranie odpowiednich środków restrukturyzacyjnych jest możliwe tylko po szczegółowym zapoznaniu się z sytuacją danego przedsiębiorcy. Zadanie to spoczywać będzie w pierwszym etapie na doradcy restrukturyzacyjnym przygotowującym wniosek o otwarcie postępowania, a po jego otwarciu na wybranym przez sąd nadzorcy sądowym.
Podsumowując należy pamiętać, iż restrukturyzacja jest procesem oddziaływującym nie tylko na wysokość zobowiązań dłużnika, ale także na dotychczasowy sposób funkcjonowania jego przedsiębiorstwa. W przypadku bowiem gdy restrukturyzacja ograniczy się jedynie do zawarcia układu z wierzycielami, wysoce prawdopodobnym jest iż prędzej czy później kłopoty finansowe znów się pojawią.
