Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne – powszechnie nazywane „Covidowym” postępowaniem restrukturyzacyjnym zostało wprowadzone w ramach tarczy antykryzysowej mającej za zadanie pomóc przedsiębiorcom w walce z kryzysem. Postępowanie „Covidowe” było w swych założeniach dostępnie jedynie tymczasowo. Z uwagi na cechujące je odformalizowanie, a także szeroki zakres ochrony jaką uzyskiwał dłużnik, postępowanie to cieszyło się wielką popularnością. Statystyki wskazują, że w 2021 r. ponad 80% wszystkich postępowań restrukturyzacyjnych było otwartych w tym właśnie trybie. Przez wzgląd na zainteresowanie jaką się cieszyło, ustawodawca postanowił wprowadzić je na stałe. Dokonane zostało to poprzez gruntowaną nowelizację funkcjonującego dotychczas „klasycznego” (nieuproszczonego) postępowania o zatwierdzenie układu. W efekcie 1 grudnia 2021 r. dostępne jest nowe postępowanie o zatwierdzenie układu – stworzone na podobieństwo postępowania „Covidowego”.
JAK DZIAŁA NOWE POSTĘPOWANIE O ZATWIERDZENIE UKŁADU?
Jak wspomniano, nowe postępowanie o zatwierdzenie układu uregulowane zostało na wzór postępowania „Covidowego”. O tym, jak przebiegało i jaką ochronę zapewniało postępowanie „Covidowe” pisaliśmy w szczegółach w tym artykule: UPROSZCZONE POSTĘPOWANIE RESTRUKTURYZACYJNE. Jako, że oba postępowania w swych najważniejszych założeniach są jednakowe, zdecydowana większość informacji dotyczących postępowania „Covidowego” pozostaje aktualna na gruncie nowego postępowania o zatwierdzenie układu. Warto jednak wskazać kilka kluczowych cech postępowania o zatwierdzenie układu. Co bowiem najważniejsze, w odróżnieniu od pozostałych trybów restrukturyzacji postępowanie to prowadzone jest początkowo bez udziału sądu. Pierwszym krokiem rozpoczynającym procedurę jest zawarcie umowy z doradcą restrukturyzacyjnym, którego zadaniem jest przygotowanie spisu wierzytelności, wstępnego planu restrukturyzacyjnego oraz propozycji układowych. Kolejnym krokiem jest dokonanie przez doradcę restrukturyzacyjnego obwieszczenia o wyznaczeniu dnia układowego. Na skutek obwieszczenia, dłużnik zyskuje szeroką ochronę – w tym przede wszystkim ochronę przed egzekucją komorniczą czy rozwiązaniem umów. Podstawową funkcją dnia układowego jest wyznaczenie okresu, w jakim dłużnik i nadzorca układu muszą przeprowadzić procedurę zbierania głosów. Ustawa wyznacza jako maksymalny czas 4 miesiące (od obwieszczenia do złożenia wniosku o zatwierdzenie układu). W tym terminie dłużnik powinien ustalić warunki układu i zawrzeć go z wierzycielami, a następnie zwrócić się o jego zatwierdzenie do Sądu. Jeśli w ciągu wspomnianych 4 miesięcy dłużnik nie złoży wniosku o zatwierdzenie układu postępowanie nie jest co prawda umarzane, jednak ochrona dłużnika wygasa.
CZYM RÓŻNI SIĘ OD POSTĘPOWANIA COVIDOWEGO?
Pomimo zasadniczych podobieństw pomiędzy postępowaniem „Covidowym” i znowelizowanym na jego wzór postępowaniem o zatwierdzenie układu, istnieje jednak kilka zasadniczych różnic.
Po pierwsze, z nowego postępowania przedsiębiorca będzie mógł skorzystać co 10 lat (raz na 10 lat), a nie jak miało to miejsce w przypadku postępowania „Covidowego” wyłącznie jednorazowo. Postuluje się przy tym, aby dopuścić możliwość ponownego wszczęcia postępowania jeszcze szybciej. Niewykluczone więc, że w przyszłości ustawodawca jeszcze bardziej zliberalizuje to ograniczenie.
Po drugie, w przeciwieństwie do postępowania „Covidowego” dla formalnego wszczęcia postępowania o zatwierdzenie układu nie jest potrzebne złożenia ogłoszenia w MSIG. Fakt otwarcia postępowania odnotowywany jest jedynie przez doradcę restrukturyzacyjnego w utworzonym niedawno Krajowym Rejestrze Zadłużonych.
Inną ważną zmianą na jaką zdecydował się ustawodawca jest poszerzenie zakresu umów objętych ustawową ochroną przed rozwiązaniem. Obecnie objęte są nią nie tylko umowy wymienione w przepisie, ale także wszelkie inne umowy o podstawowym znaczeniu dla prowadzenia przedsiębiorstwa. Listę takich umów sporządzi doradca restrukturyzacyjny, z którym dłużnik podpisał umowę. Obejmie ona wszystkie te umowy, których kontynuacja jest kluczowa z punktu widzenia danego przedsiębiorcy.
DŁUŻNIK MOŻE PŁACIĆ, CHOĆ NIE MUSI
Co ciekawe, w wyniku nowelizacji postępowania o zatwierdzenie układu zrezygnowano z podstawowej zasady obowiązującej dotychczas we wszystkich trybach postępowania restrukturyzacyjnego jaką jest zakaz uiszczania przez dłużnika należności objętych układem. Przypomnijmy, że zgodnie z ogólną regułą po otwarciu restrukturyzacji dłużnik nie tylko nie musi, co wręcz nie może spłacać swego zadłużenia wobec wierzycieli. W przypadku nowego postępowania o zatwierdzenie układu tego rodzaju ograniczenie jednak nie występuje. Innymi słowy, w toku postępowania dłużnik korzysta z ochrony przed egzekucją (wierzyciel nie może windykować należności), jednak nic nie stoi na przeszkodzie aby dłużnik samodzielnie („z własnej woli”) spłacił danego wierzyciela. Rozwiązanie to z jednej strony może okazać się dla dłużnika pomocne – zyskuje on bowiem dodatkowy mechanizm, dający szansę na zmianę spektrum wierzycieli uczestniczących w układzie (dłużnik może przykładowo zaspokoić wierzycieli, którzy są niechętni układowi). Z drugiej jednak strony wierzyciele wiedząc, iż dłużnik ma prawną możliwość spłaty ich zadłużenia poza układem, mogą wywierać w tym celu naciski.
PODSUMOWANIE
Obowiązujące od 1 grudnia 2021 r. znowelizowane postępowanie o zatwierdzenie układu stanowi odwzorowanie funkcjonującego dotychczas jedynie tymczasowo postępowania „Covidowego”. Ruch ustawodawcy należy ocenić pozytywnie – postępowanie „Covidowe” zyskało bowiem bardzo dużą popularność i pomogło wielu przedsiębiorcom uniknąć upadłości. Co więcej, nowelizacja poszerza jeszcze bardziej zakres ochrony dłużnika, a dzięki umożliwieniu spłaty przez dłużnika wybranych zobowiązań doprowadzenie do zawarcia układu może okazać się łatwiejsze. Podsumowując więc, wiele wskazuje na to, że wprowadzone zmiany przysłużą się zwiększeniu skuteczności postępowania, a co za tym idzie uczynią je jeszcze bardziej atrakcyjnym
